ԱԲՕ ՉԱՓԱՐԵԱՆ
Գործադիր Հրատարակիչ
եւ Գլխաւոր Խմբագիր՝
«ՀԱՅ ԿԵԱՆՔ»-ի եւ
USA Armenian Lifeի
2011 թուականէն ի վէր, «Խրիմեան Հայրիկ» մրցանակը Արեւմտեան ԱՄՆ-ի Հայ Դատի Յանձնախումբի (ANCA-WR) կողմէ ներկայացուած է այն արժանի հոգեւորական գործիչներուն, ինչպիսիք են Արցախի Թեմի առաջնորդ Արք. Պարգեւ Մարտիրոսեան, Հիւսիսային Ամերիայի Հայ Աւետարանական Միութեան Նախահագ Վերապտւելի Ժոզէֆ Դ. Մաթոսեան, որոնք իրենց ողջ կեանքը նուիրած են Հայ Ազգին եւ Հայ Դատին, մրցանակին անունին տիրոջ վիթխարի անհատականութեան ոգիով:
Սակայն, ի զարմանս համայնքի բազմաթիւ անդամներու, Արեւմտեան Ամերիկայի Հայ Դատի Յանձնախումբի (ANCA-WR) նախագահուհին յայտարարեց, որ Հիւսիսային Ամերիկայի Հայ Եկեղեցւոյ Արեւմտեան Թեմի առաջնորդ Յովնան Տէրտէրեան նոյն պարգեւով պիտի պարգեւատրուի այս տարուայ ամենամեայ խնճոյքին:
Մամլոյ հաղորդագրութիւնը ուշադիր կարդալով՝ կարելի է հեշտութեամբ յայտնաբերել Նօրա Յովսէփեանի մատնահետքերը, որ իր հերթին հետզհետէ կը հնչէ որպէս Արք. Հովնան Տէրտէրեանի պաշտպան-փաստաբանը հայ ամերիկեան հասարակական կարծիքի դատարանէն ներս: Զարմանալի է. Հնարաւո՞ր է արդեօ՞ք, որ տիկին Յովսէփեանը ինք զինք կը փորձէ կարգել որպէս իրական կեանքի պաշտպան փաստաբան յօգուտ իր և իր ամուսնու‘ Վիգէն Յովսէփեանի «խնամքի արարկայ» Յովնան Տէրտէրեանի, անոր կողմէ անընդհատ աճող անօրինականութիւններու վերաբերեալ հնարաւոր ապագայ դատական գործի մը մէջ: Տե՛ս Հայ Եկեղեցւոյ Բարեփոխումներու 2019ի օգոստոս 12-ի հատուկ զեկոյցը ՝ «Քսան եւ աւելի պատճառներ, որ Յովնան տէրտէրեանի ժամանակը սպառուած է», հետեւեալ հղումով ՝ http://www.armenianlife.com/2019/08/16/twenty- cxtaan–-zasa|veh–-kvyx–-hovnan-derderians-time-has-to-end /
Յովսեփեանի մամլոյ հաղորդագրութեան մէջ կը յայտարարուի. «Գերաշնորհ Արք. Յովնան Տէրտէրեան 1975 թ.-ին աւարտած է Լիբանանի Պիքֆայա քաղաքի Կիլիկեան Կաթողիկոսութեան հոգեւոր ճեմարանը»:
Ըստ հաւաստի աղբիւրներու, Տէրտէրեանը երբէք չէ աւարտած Լիբանանի ճեմարանը: Զինք վտարած են անօրինական սեռական գործողութիւններու պատճառով, ինչով ան խախտած է իր կուսակրօնութեան երդումը: Ան նաեւ տխրահռչակ բամբասող մըն էր եւ լուրեր տարածողը ճեմարանէն ներս: Յարգելով այդպիսի վարկաբեկուած հոգեւորական մը, այնպիսի տխրահռչակ անբարոյ, ստախօս եւ գող, ինչպիսին Տէրտէրեանն է, ANCA-WR-ի Նօրա Յովսէփեանը կը պղծէ Հայ Առաքելական Եկեղեցին, կ’ոչնչացնէ Հայ Դատի Յանձնախումբի հեղինակութիւնը ամբողջ աշխարհի մէջ եւ կþանարգէ քրիստոնէական կրօնը:
Մամլոյ հաղորդագրութիւնը կը շարունակէ. «1990 թ., քահանա Յովնան Տէրտէրեանը ընտրուեցաւ Կանադայի հայկական եկեղեցւոյ թեմի առաջնորդ, որից յետոյ բարձրացուեցաւ եպիսկոպոսի աստիճանի, այնուհետեւ՝ արքեպիսկոպոսի»:
Արդեօ՞ք Նօրա Յովսէփեանը տեղեակ է, որ առաջադրուած դափնեկիր տէրտէրեանը վտարած են Կանադայում գումարներ հափշտակելու համար եւ հատկապէս այն հիմնադրամներէն, որ հատուկ ստեղծուած են օգնելու Հայաստանի եւ Արցախի այրիներուն եւ ծնողազուրկ երեխաներուն: Հետաքրքիր է նշել, որ առաջադրուած դափնեկիրը վտարուած է Կանադայի թեմի առաջնորդի պաշտոնէն:
2003-ին Տէրտէրեանը կցած էին Արեւմտեան թեմին, որպէս իրենց նոր առաջնորդ, մինչդեռ կամաւոր ծխականներն ու Արեւմտեան թեմի կողմնակիցները չգիտէին Տէրտէրեանի կողմէ Կանադայում եւ Լիբանանում բազմաթիւ անիրաւութիւններու մասին: Յովսէփեանի յանցանքը դա հայ համայնքի կոպիտ եւ անամոթ անտեսումն է ի յեճուկս non-grata անձնաւորութեան, ինչպիսին Տէրտէրեանն է, ով թեմի պաշտօնը հափշտակեց մի նոր ժամկետով՝ բացայայտօրէն խախտելով թեմի կանոնադրութիւնը: Իսկ ովքե՞ր էին Տէրտէրեանի հավանական համախոհները. ոչ այլ ոք, քան փաստաբան Ջոզէֆ Քանիմեանը եւ հանձնակատար-դատաւոր Ադրիենն Գրիգորեանը:
Յայտնի հրապարակագիր, յետազօտական լրագրող եւ Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ սահմանդրութեան մասնագէտ Պր. Ոսկան Մխիթարեան, 2016-ի Մայիսի Արեւմտեան Թեմի Թեմական Ընդհանուր Պատգամաւորական Ժողովէն ետք նշեց. «Նկատի ունենալով որ վերընտրութիւնը տեղի ունեցած է Առաջնորդի պաշտօնավարութեան շրջանի աւարտէն տարի մը առաջ, ինչ որ շատ անսովոր երեւոյթ մըն է մեր Եկեղեցւոյ կեանքին մէջ, այս քայլը մեզի իրաւունք կու տայ յայտարարելու որ 2016-ի պատգամաւորական Ժողովը այս ձեւով հափշտակած եղաւ յաջորդ]– 2017 թուականին գումարուելիք պատգամաւորական Ժողովին]– առաջնորդ ընտրելու իրաւունքն ու պարտականութիւնը: Տեսնուա^–ծ բան է…: Այս ի^–նչ կատակերգութիւն է: Այս եղածը յստակօրէն Արեւմտեան Թեմի սահմանդրութեան խոշոր եւ ակնառու օրէնքի խախտում է»։
Արդեոք 2016- թեմական խորհուրդի նախագահ Ժոզէֆ Կանիմեան եւ փոխ-նախագահ Ատրիէն Գրիգորեան (ներկայիս թեմական խորհուրդի նախագահ) որոնք երկուքով իրաւաբանական կրթութիւն ունին, արդեոք իրենք իրենց ինչպէ՞ս թոյլ տուին որ իրենց գիթին տակ այդպէս թեմական սահամանդրութեան խոշոր օրինախախտում կատարուի։ Արդեոք ներկայիս ի՞նչ կը մտածեն։ Արդեոք Կանիմեան, Գրիգորեան եւ իրենց նմանները կամայ՞ թէ ակամայ մեղսակիցներ են հայ ժողովուրդի եւ Հայ Եկեղեցւոյ փլուզման։ Միթէ իրենք այդքա՞ն կոյր, խուլ եւ համր են եւ չեն ուզեր տեսնել, լսել եւ բարձրաձայնել։ (Առաջարկութիւն Տէրտէրեանին, Կանիմեանին եւ Գրիգորեանին որը բազմիցս արդեն կատարած են հրապարակաւ ահաւասիկ թափանցիկութեան եւ ճշգրտութեան սիրոյն եւ մեր ընթերցողներու ճշգրիտ իմացութեան համար ահաւասիկ դարձալ կը կատարեմ նոյն առաջարկութիւն. Եթէ հանկարծ տեղեկութիւյնհներու մէջ որեւէ սխալ տեսնեն թող բարեհաճին «Հայ Կեանք»ի խմբագրւոեան տեղեկացնել հետեւեալ հասցէով usarmenianlife@gmail.com հրատարակութեան համար։
Պր. Մխիթարեան աւելցնելով հաստատեց թէ Տէրտրէեանի հակակշռին տակ եղող «Հայրենեաց Պաշտպանութեան Ֆոնտը» առ այսօր շուրջ 500,000 Տոլարի փոխանցում» կատարած է Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի հաշուին մէջ: Կարճ Մեկնաբանութիւն — գումարը փոխանցուած է եւ առաջնորդութիւնը՝ ապահովուած: Ընթերցողը ի[–նք թող տայ գնահատականը կատարուած կատակերգութեան:
Պր. Մխիթարեանի տեղեկութիւններէն կարելի հետեւցնել թէ այնպէս մը կը թուի որ, իր առաջնորդական ընտրութիւն-նշանակութիւնը ապահովելու համար Յովնան Տէրտէրեան պարզապէս «նուէր» ղրկած է Էջմիածնի «Ալի Պապա»՝ Գարեգին Բ-ին։ Նորագոյն հարցումը՝ արդեոք «Խրիմեան Հայրիկի» պատւոյ մեդալը «շնորհելու» համար Տէրտէրեանին, արդեոք Տէրտէրեան ինչպիսի խոստումներ տուած է եւ արդեոք ի՞նչ թոխադարձ պատւոյ նուէր պիտի շնորհէ Դոկտ. եւ Տիկին Վիգէն եւ Նօրա Յովսեփեաններուն։
Արդեոք ինչքան դրամ պիտի «նուիրէ» Դոկտ. Վիգէն Յովսեփեանի պաշտօնավարած դրամատունէն («բանկ»էն) ներս բռնի կամ ոչ՝ ի պահ դնել տալով Արեւտեան Թեմի Առաջնորդարանին պատկանող միլիոնաւոր տոլարներ։ Արդեոք Արեւտեան Թեմի «Բարեսիրական Ֆոնդ»ի բազմամիլիոն գումարները որտե՞ղ ի պահ դրուած են։ Դոկտ. Յովսէփեանի պատկանած «բանկ»էն նե՞րս։ Եթէ այդպէս է, ապա՝ աս ալ Տէրտէրեանի կողմէ վատ կաշառելու ձեւ մը չէ իր չափազանց վարկազրկուած ինքնութիւնը փրկելու վերջին-լաստ փորձ մը ընելու համար ANCA-WR-ի նման բարձր վարկ ունեցող կազմակերպութեան մը միջոցով։
«Խրիմեան Հայրիգ» մրցանակը հայ ժողովրդին օրինակելի ծառայութեան եւ նվիրվածութեան համար կրօնական առաջնորդի ճանաչումն է: Տասնամյակներ շարունակ, արքեպիսկոպոս Տէրտերեանը անձնաւորած է հայ ժողովրդի հանդէպ այսպիսի յուրահատուկ նվիրուածութիւնը եւ սերտ համագործակցած է ANCA-WR- ի հետ‘Հայկական Հարցը լուծելու գործում», – նշեց ANCA-WR նախագահ Նօրա Յովսէփեանը:
Ի տարբերութիւն Տէրտէրեանի՝ արդի տխրահռչակ հակահայկական արձանագրութիւններու թաքուն աջակցման միջոցով հայ ազգի ու Հայոց հարցի ոչնչացման դավաճան միտումին, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Նորին Սրբութիւն Խրիմեան Հայրիգը իրականացրած է քաջ քաղաքական պայքար‘ ի նպաստ հայ ազգի ու Հայոց Հարցի:
ANCA-WR գալա-խնջոյքըը չպէտք է ծառայէր որպէս Տէրտէրեանին պարգևատրելու վայր: Ամենահարմար վայրը ոչ այլ ինչ է, քան Անկարայի Թուրք Դիկտատոր Նախագահի Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի օսմանեան ոճով նախագահական պալատ, ուր ներկայ էին հայերի ոխերիմ թշնամի ՝ «Թրքական գորշ գայլերը» եւ անոնց տխրահռչակ առաջնորդ Հասան Օքթայը, ով սերտ համագործակցութեան մեջ է Ստամբուլի տեղեկատու Արք. Արամ Աթեշեանի հետ, ով մերձավոր դաշնակիցն է Տէրտէրեանի, հակաքրիստոնեա եւ հակահայ Գարեգին Բ-ի եւ անոր արնակից եղբայր Մոսկվայի Արք. Եզրասի:
Մամլոյ հաղորդագրութեան մէջ կը նշուի. «Գիտակցելով երիտասարդութեան եւ Եկեղեցւոյ միջեւ ամուր կապեր զարգացնելու եւ պահպանելու կարեւորութիւնը‘ արքեպիսկոպոս Տէրտէրեան նաեւ ակտիվ քայլեր ձեռնարկած է հիմնադրել եւ ընդլայնել բազմաթիւ շաբաթօրեա եւ կիրակնօրեա դպրոցներ, ինչպէս նաեւ հայ եկեղեցական երիտասարդութեան ընդլայնման ուղղութեամբ, նաեւ կազմակերպած է«Ներուժ» ծրագիրը‘ երիտասարդութեան հզորացման եւ երիտասարդ մասնագետներու Եկեղեցւոյ հետ կապերու ամրապնդման համար»:
Հակառակ Նօրա Յովսէփեանի սխալ պատկերացումներուն, Տէրտէրեանի դիտողութեան տակ է, որ հայ երիտասարդութեան մասնակցութիւնը համայնքային եւ եկեղեցական գործունէութիւններին նուազել է, եւ այժմ, դժբախտաբար, ըստ դաշնային եւ նահանգային կառավարական աղբիւրներու, աւելի քան 18,000 հայ երիտասարդներ այժմ կամ բանտարկուած են, կամ դարձած են խմբավորմումներու անդամներ, կամ թմրամոլներ ՝ պատճառելով անդառնալի վնաս իրենց, իրենց ընտանիքներուն, ժողովրդին եւ իրենց ազգային եկեղեցուն՝ Արեւմտեան ԱՄՆ-ում եւ անտեղէն դուրս: Այժմ Տէրտէրեանի եւ անոր գործընկեր Մանուկ Մարգարեան ենթակայութեան տակ գտնուող հայկական եկեղեցիներն աւելի շատ նման են թաղման սրահի, քան ցանկացած այլ բանի: Տէրտէրեան կառավարման մակարդակի մասին կարելի է պատկերացումկազմել, երբ հմայված առաջնորդը «հպարտութեամբ» հովիվ Մարգարեանին նշանակեց որպէս իր անձնական խորհրդատուեւ Արեւմտեան թեմի պաշտոնական խօսնակ՝ հաշվի չառնելով այն փաստը, որ Քահանա Մարգարյանը ԱՄՆ դատարանում պաշտոնապէս «ստախոս» հայտարարուած էր դատաւոր Համոքի կողմէ: Ըստ արխիվներէն վերջերս հայտնաբերուած փաստաթղթերու, Մարգարյանը նույնպէս որպէս գող բռնուած է Հոլիվուդի Սուրբ Հովհաննես Կարապետ եկեղեցւոյ հանգուցյալ հովիվ Վարդան Թադեւոսեանի կողմէ:
Մամլոյ հաղորդագրութեան մէջ Յովսէփեանը Լոս Անճելոսում Հայոց ցեղասպանութեան հարիւրամեակի կապակցութեամբ կազմակերպուած 166000-րդ Արդարադատութեան քայլերթի ընթացքին կեղծօրէն Ճանաչում կը պահանջէ, երբ, փաստացի, նրա, անոր ամուսնու եւ Տէրտէրեանի հետ կամ առանց անոնց, հայ ժողովուրդը պատրաստ են ամեն դեպքում դուրս գալ փողոց՝ ի հիշատակ 2015 թի ապրիլի: Եվ հետո նա կը պարծենար, թէ իր միապետ ամուսինը ‘ Վիկեն Յովսէփեանը, թիմակիցուած է Արեւմտեան Թեմի Տէրտէրեանի հետ‘ մտադրելով համայնքի ղեկավարութիւնը գրաուել Արեւմտեան Միացեալ Նահանգներու Համահայկական խորհուրդի չարամիտ կայացման միջոցով:
Մեկնաբանելով Արեւմտեան Միացյալ Նահանգներու Համահայկական խորհուրդի ձեւաւորումը, Լոնգ Բիչի Քալֆորնիայի նահանգային համալսարանի քաղաքագիտութեան պրոֆ. Զ. Ս. Էնդրյու Դեմիրճեանը կը նշէ. «Ինքնահռչակ օլիգարխիան անցյալի բանն է: Մենք հիմա կապրինք 21-րդ դարում ՝ նպատակ ունենալով վերացնել 17-18-րդ դարերու սոցիալական, բիզնեսի եւ կառավարութեան գործերը վարելու համակարգերու հին ձևերը: Մենք պէտք է ներկայացուած ըլլանք ժողովրդական քուեարկութեան միջոցով համայնքի ընտրուած անդամներու կողմէ, որպէսզի, երբ անհրաժեշտութիւն առաջանայ, իւրաքանչիւր քաղաքացի իրաւունք ունենայ փոխարինելու այն անպիտան ներկայացուցիչները, ովքեր կը աշխատին Խորհուրդին մէջ: Առանց ժողովրդավարական ընտրութիւններու, Արեւմտեան Միացեալ Նահանգներու Համահայկական Խորհուրդի ղեկավարները կը համարուին հայ համայնքի անօրինական ներկայացուցիչներ‘ անտեսելած ըլալլով իւրաքանչիւր սփիւռքահայի նախընտրելի թեկնածուի օգտին քուարկելու իւր անքակտելի իրաւունքը: Անոնք, ովքեր կը առաջնորդուին ժողովրդավարական սկզբունքներու ուժեղ համոզմամբ, պիտի ատեն ինքնագլուխ, ինքնակոչ անհատներու խումբի մը կողմէ ղեկավարուող իշխանութեան քողարկուած չարաշահումը:
Յովսէփեաններու համախոհները նաեւ կը պարծենան, որ Տէրտէրեանը հայ-ամերիկյան թանգարանի համար դրամահավաքի հիմնական միջոցն է, երբ, փաստացի, մի շարք հավանական խոշոր բարերարներ, տեսնելով Տէրտէրեանի անունը նամակներու եւ թռուցիկներու վրայ, որոշած են ձեռնպահ մնալ նվիրատուութիւնէն, մինչեւ որ Տէրտէրեանը լքէ Հայ-ամերիկեան թանգարանի խորհուրդը, եւ ընդհանրապես՝ Արեւմտեան թեմը:
Վերջերս Յովնան Տէրտէրեանը ստիպուած էր միջոցներ հավաքել Միացեալ Նահանգներէն դուրս, քանի որ ամերիկահայ համայնքի անդամները, ովքեր իրազեկ դարձան անոր իսկական ինքնութեանը, սկսան զերծ մնալ Արեւմտեան թեմին եւ ցանկացած այլ նախագծերու կամ կազմակերպութիւններուն, որտեղ ներգրաուուած էր Տէրտէրեան, նուիրատուութիւններ կատարելուց:
Մամլոյ հաղորդագրութեան մէջ նաեւ կը նշուի. «Խրիմեան Հայրիգ» մրցանակը հայ ժողովրդին օրինակելի ծառայութեան եւ նվիրուածութեան կրօնական առաջնորդի ճանաչումն է: Տասնամեակներ շարունակ, արքեպիսկոպոս Տէրտէրեանը կը բնութագրուէր հայ ժողովրդի հանդէպ ունեցած այս իւրահատուկ նվիրուածութեամբ»:
Չ՛զարմանանք, եթէ «Խրիմեան Հայրիգ» մրցանակով նախկինում պարգեւատրուած որոշ արժանի դափնեկիրներ որոշում կայացնեն վերադարձնել իրենց մրցանակները՝ Հովսէփեանի Տէրտէրեանի նման անարժան ու վարկաբեկուած մեկին նոյն մրցաբանին արժանացնելու որոշումն իմանալուց յետոյ:
Համաշխարհային բանկի, Կանադայի միջազգային զարգացման գործակալութեան (CIDA), Միացեալ Նահանգներու միջազգային զարգացման գործակալութեան (ՄԱԶԾ), ՄԱԿ-ի Զարգացման գործակալութեան (ՄԱԶԾ), Չինաստանի կառավարութեան եւ Լեռնային Ղարաբաղի Արտաքին գործերի նախարարութեան խորհրդատու , Հարվարդի Քենեդու անուան պետական կառավարման դպրոցի էթիկական առաջնորդութեան մասնագիտացմամբ շրջանավարտ , կառավարման, բարոյական առաջնորդութեան, հակակոռուպցիոն կրթութեան եւ սոցիալական պատասխանատուութեան մասին միջազգային խորհրդատու եւ հրահանգիչ Կարբիս Կորաջեանը յայտարարած է. «ՀՅԴ Վիկեն Յովսէփեանի եւ Արեւմտեան թեմի Յովնան Տէրտէրեանի եւ անոնց համախոհներու ոչ ժողովրդավար եւ ամոթալի,«Արեւմտեան Միացեալ Նահանգներու Համահայկական խորհուրդը» ձեւաւորելուց մի քանի շաբաթ անց, Հայ Դատի Նօրա Յովսէփեանը հայտարարեց, որ Տէրտէրեանին կը շնորհուի« Խրիմեան Հայրիգ» մրցանակը»: Դժբախտաբար, մեր սիրելի Խրիմյան Հայրիգի անունը Յովնան Տէրտէրեանի նման մարդկանց հարգելու եւ զարդարելու համար օգտագործելը ամոթալի է եւ անընդունելի: Նման կասկածելի անցյալ ունեցող այդպիսի անզուսպ դափնեկիրներու փառաբանումն ու զարդարումը նման է Ազատութեան մեդալի ՝ Զիմբաբվեի նախկին նախագահ Ռոբերտ Մուգաբեին հանձնելուն, որը վերցրեց աֆրիկյան աշխարհի ամենաբարեկեցիկ երկրներից մեկը եւ այն վերածեց աշխարհի ամենակոռումպացուած եւ աղքատներէն մեկի: Եթէ ANCA- ի Յովսէփեանը չվերանայէ իր պահվածքը եւ շարունակէ աւելցնել Տէրտէրեանի նմանները, ANCA- ի բարի անունն ու հեղինակութիւնը կտրուկ կնվազէ իր համախոհներու և աջակիցներու շրջանակին մէջ՝ հանձինս ինձ: Եզրափակելով, մենք կը նշենք, որ մեր կազմակերպութիւնները պէտք է դադարեցնեն նման «կապիկ-գործունեութիունը» եւ պատուեն միայն այն արժանի հայերուն, ովքեր յստակ ծառայած են իրենց համայնքներուն:»
Քաջ վստահ եմ որ երջանկայիշատակ Խրիմեան Հայրիկ իր շիրիմին մէջ կը տապլտկի ի տես իր բարի անունին եւ համբաւին սրբապղծման ձեռամբ՝ Վիգէն եւ Նօրա Յովսէփեաններու նման վաշխառուներու։
Ըստ երեւոյթին, Վիգէն եւ Նօրա Յովսէփեաններու ճամբարի կողմէ կատարուած սխալները օր-ըստ-օրէ պատճառ կը դառնան որ Վիգէն Յովսէփեանի ՀՅԴ-էն ներս սեփական բուրգը ենթակայ է փլուզման կամ լաւագոյն պարագային՝ առաւել աւազախռման։