Գրեց՝ Ռուբեն Յովակիմեան
« Վատ է, երբ նախարարները յաճախ են փոխւում, սակայն աւելի վատ է, երբ վատ նախարարները երկար են մնում»:
Պելե դը լա Լոջեր
Հինաւուրց զրոյց է յոյներից մնացած, թէ ազգերը վերանում են ինքնասպանութեամբ կամ եղբայրասպանութեամբ: Կենդանական աշխարհում կարիճն է միակ կենդանին, որ վտանգի անխուսափելիութիւնը զգալով բնազդաբար՝ ինքնախայթումով ինքնասպան է լինում: Կարդալով հայրենի եւ սփիւռքահայ մամուլը, տեսնելով տիրող մթնոլորտը այն կարծիքն է ծագում, թէ ոմանք, առանց բացառութեան երեւոյթները ներկայացնում են դիտաւորեալ խեղաթիւրումներով, չթաքնուած ատելութեամբ եւ դառը մաղձով մանաւանդ պետական կառոյցների նկատմամբ: Աներկբայ է, որ պատրուակները անպակաս են: Դժուար է հասկանալ, թէ այդքան ատելութիւն ու մաղձ ինչպէ՞ս է կուտակուել հայ խմբագիրների ու նրանց սպասարկող յօդուածագիրների մէջ: Երկար տարիների փորձառու «Ասպարէզ»-ը (19-11-24) մատուցում է հայհոյանքի, չարախօսութեան մեծ փաթեթ փորձառու իր յօդուածագրի գրութեամբ. «Պատահարները միաժամանակ խարանող քննադատութիւն են Հայաստանի իշխանախումբին հասցէին, որովհետեւ, ինչպէս ծանօթ է, Արցախը, գերիները եւ ընդհանրապէս Հայ դատը՝ իր Արարատով ու Կիլիկիայով, դուրս դրուած են օրակարգէ: Ընդհակա- ռակն, անոնք իւրաքանչիւր քայլափոխի եւ օրը քանի մը անգամ ապացոյցներ կը ցուցահանեն, թէ լիովին կը ծառայեն թուրքատրպէյճանական հաշիւներում… արդեօք պաշտօնազրկումի ալիքնե՞րն ալ ալիեւեան ու էրտողանական ներշնչումով կ՛ըլլան…»: Բառակոյտի այս տեսակը, որ տրամաբանութեան հետ որեւէ աղերս չունի, զուտ յերիւրանք է ու խժաձայնութիւն (cacophonie), անյայտ է, թէ ո՞ւմ է ծառայում եւ ի՞նչ է նպատակը: Պարոն Սարգիսը, ինչպէս նաեւ ողջ իր համախոհ մամուլը, Արցախի, Հայ դատի, գերիների՝ Արարատի ու Կիլիկիայի խնդիրները իրենց սեփականութիւնն են դարձրել եւ դեռ չեն հասկացել, կը հասկանա՞ն արդեօք, եթէ իմաստութեան նշոյլ ունենան, որ օրակարգի մէջ լինելու առաջին պայմանն է, որ լինենք նուազագոյնը նոյնքան ուժեղ եւ զինուած որքան Ադրբեջանն ու Թուրքիան, ունենանք առաւել բնակչութիւն եւ զօրք, առկայ չլինի ստոր քաղաքական ընդդիմութիւն, որ հայրենի ԱԺ-ը դարձրել է շուկայ կամ հաշուեյարդարի մրցադաշտ: Նրանք բացակայ են նիստերի դահլիճից բոլոր լուրջ հարցերի քննարկմանը, վճարուած են, բայց Արցախ են ազատում իրենց նստարաններին դրօշակ ցցելով, որ միեւնոյն արժէքի է եւ յար նման նման՝ երբ Էջմիածինը եւ Անթիլիասը միասին բոլոր հայ եկեղեցիների մասնակցութեամբ՝ ի սփիւռս աշխարհի կաթողիկոսական պատարագ են մատուցում Արցախի հայութեան իրաւունքների վերահաստատման նպատակով: Հնարաւոր երբեւէ եղե՞լ է, թշնամի երկրների միջեւ խնդիր լուծել աղօթքով կամ դրօշակ ծածանելով:
Անհեթեթութի՞ւն է այս, թէ՞ տխմարութիւն…
Աւելի նողկալի է դառնում պարոն Սարգիսը , երբ գրում է՝ «Եթէ մէկը ուղեղ եւ ճիգ գործածելու ատակ ըլլայ՝ չի բաւականանար պեխմօրուք ածիլելով ու անմիջական գործակիցները «գլխատելով» (երբեմն ա՛յդ ալ կարեւոր է), Հայաստանի, Արցախի եւ հայութեան շահերուն ի նպաստ աշխատանք կը տանի, շահակիցներ կը գտնէ եւ կեցուածք կը ներդաշնակէ, քաղաքական բեմը չի զբաղեցներ ուշադրութիւնները էական հարցերէ շեղող դատարկաբանութիւններով»: Այս տողերը գրողը գիտէ՞ արդեօք իր ուղեղի տեղը եւ ունակութիւնը՝ կասկածելի է եւ հաւանաբար չգիտէ: Այս մարդը ինքը, ատակ չլինելով ուղեղը շարժելու, հասաւ վարչապետի պեխ ու մօրուքին, վաղը թերեւս աղմուկ աղաղակով վարչապետի գլխարկով կամ տաբատով անհանգստանայ:
Կ’ուզեմ նշել, որ ներկայ յօդուածը գրելու շարժառիթը եղաւ Սարգիս Մահսերեճեանի յօդուածը, բայց այն ուղղուած է բոլորին, որոնց գերագոյն հաճոյքն է ամէն պատեհ թէ անպատեհ առիթով քարկոծել ՀՀ իշխանութեանը եւ ի վերջոյ նրանք բազում են, որոնցից է նաեւ Վարդան Օսկանյանը, ՀՀ-ի 1998-2008 թ.թ. Քոչարեանի նախկին արտաքին գործերի նախարարը, որ «Արցախի հարցերի գծով յանձնախումբ»-ի համակարգող է դարձել եւ համարձակւում է լկտի ձեւով ահազանգել թէ արցախցիների վերադարձի իրաւունքի հետապնդման հիմնական խոչընդոտը ՀՀ կառավարութիւնն է Փաշինեանի ղեկավարութեամբ, քանզի նա բազմիցս խուսափել է այդ հարցին անդրադառնալ, ուստի վարչապետի իր աթոռը պէտք է զիջի Բագրատ Գալստանեանին: Խելքին աշեցէք պիտի ասէր գուսանը, կամ՝ «Նման զնմանն սիրէ», եւ «Շունը շանից, երկուսն էլ մի տանից»:
Զարմանալի չեն նման բարբաջանքները, քանզի մէկը որ 10 տարի անընդմէջ քոչի թեւի տակ, նրա հսկողութեամբ եւ ցուցմունքներով է աշխատել չի կարողացել քաղաքականութեան ու պետականութեան տարրական սկզբունքները հասկանալ, իւրացնել, որ դիւանագիտութեան, պետականութեան ճարտարապետութիւնը բազմակառոյց է, պետական մտածողութեան անհրաժեշտ պահանջով ու բարդութեամբ՝ ներառեալ ընդդիմադիր ուժերը, որոնց գործառնութիւնը սերտօրէն կապուած է երկրի ղեկավարի հետ:
Այլ կերպ հնարաւոր չէ, որ նոյնիսկ երկրի կարեւոր պաշտօնեայ՝ նախկին դիւանագէտը, տարբեր տարաձայնութիւնների հետ հնչեցնում է ցնդաբանութիւն- ներ եւ տիրող անկարգութիւնները բարդում մէկ անձի վրայ: Ինչպէս շատերը, նա եւս մոռանում է, որ իր 10 տարի անընդմէջ ՀՀ ատաքին գործերի նախարար լինելով ոչ մէկ քայլ է արել Արցախի կնճռոտ խնդրի լուծման ուղղութեամբ, իսկ այնտեղի աւազակաբարոյ ղեկավարները խիստ զբաղուած էին անկախ պետութիւն խաղալով եւ թալանելու սրբազան գործով:
Ի՞նչ է այս, եթէ ո՛չ ինքնքսպանութիւն:
22-11-24