Թիւ 1752, Հոկտեմբեր 23 – 29, 2020
ԱԲՕ ՉԱՓԱՐԵԱՆ
Գործադիր Հրատարակիչ
եւ Գլխաւոր Խմբագիր՝
«ՀԱՅ ԿԵԱՆՔ»-ի եւ
USA Armenian Lifeի
2016-ին պարոն Թրամփ ԻՌ թեկնածութիւնը նեռկայացուց քարոզարշաւի պլատֆորմի մը վրայ որ բազմաթիւ առումներով ամերիկեան կրկին գերազանց դարձնելու եւ Միացեալ Նահանգները արտաքին պատերազմներէ դուրս բերելու համար: Նաեւ՝ վերացնել Իսլամական պետութիւնը եւ իսլամիստ ծայրահեղական այլ ահաբեկիչներուն: ԱՆ արձանագրած է շօշափելի արդիւնքներ, հակառակ որ աւելի շատ ջանքեր պէտք է գործադրել իսլամիստական ծայրահեղականութիւնը գրեթէ ամբողջութեամբ վերացնելու համար: Թրամփի վարչակազմի ներքոյ են, որ ԱՄՆ արտաքին եւ պաշտպանութեան քաղաքականութեան շրջանակները հետեհետէ կը գիտակցին, որ Թուրքիան եւ Ատրպէյճանը թաքուն կը հովանաւորեն եւ կ՛աջակցին ԴԱԻՇ ահաբեկիչներուն:
2016-ին ես հպարտ էի, որ կը պաշտպանէի Նախագահ Թրամփի թեկնածութիւնը:
2020-ին ես հաւասարապէս հպարտ եմ, որ կրկին կը զօրակցիմ անոր:
Մենք պէտք է Նախագահ Թրամփին եւս 4-ամեայ մանդատ տանք՝ իր առաքելութիւնն աւարտելու եւ ,Առաջին հերթին Ամերիկանե իր դոկտրինը համախմբելու համար՝ միաժամանակ խաղաղութիւն բերելով այս անհանգիստ աշխարհին:
Ի պատիվ իրեն, հակառակ բազմաթիւ մարտահրաւէրներուն, Նախագահ Թրամփ յաջողեցաւ պահպանել իր խոստումներու մեծ մասը:
Ի վնաս աշխարհի խաղաղութեան, ԱՄՆ-ի եւ Ռուսաստանի հետ յարաբերութիւնները որոշ չափով սառը մնացին ոչ Նախագահ Թրամփի պատճառով: Այլ որովհետեւ ռազմահունչ եւ ռուսաֆոբիայի պատճառով, որ կը դրսեւորէ գոնկրէսի անդամ Ատամ Շիֆֆը:
ՇԻՖՖ ի ՀԱԿԱՌՈՒՍԱՍՏԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆԸ ԱՆՈՒՂԱԿԻՕՐԷՆ ԿԸ ՔԱՋԱԼԵՐԷ ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ԵՎ ԱԴՐԲԵIԱՆԻ ՅԱՌՁԱԿՈՒՄԸ ԱՌՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԴԷՄ.
Հեգնականը այն է, որ Շիֆի հակառուսաստանեան մոլուցքը խրախուսած է Թուրքիոյ եւ Ատրպէյճանինսկսելու ցեղասպան յարձակում Արցախի Հանրապետութեան եւ Հայաստանի դէմ: Եւ Անգարան ու Պաքուն կը շահարկեն գոնգրէսական Շիֆի ռուսաատեացութիւնը՝ թաքուն կերպով պնդելով, որ Հայաստանի եւ Արցախի դէմ յարձակումը նախաձեռնելով՝ Թուրքիոյ հիմնական նպատակը Ռուսաստան ներխուժելն է: Հիմա աւելի քան երբեւէ միջազգային հանրութիւնը կարիք ունի խաղաղութեան եւ հաստատ՝ ոչ աւելի հակամարտութիւններու: Նախագահը հաւատարիմ է իր նախընտրական խոստումներուն: Թրամփը շատ ջանասիրաբար կ՛աշխատի ամբողջ աշխարհով մէկ, ներառեալ՝ Հիւսիսային Քօրէայի մէջ, հակամարտութիւնները նուազեցնելու ուղղութեամբ: Բազմաթիւ ամերիկացիներ հաստատապէս կը հաւատան, որ Նախագահ Թրամփը այս պատմական հանգրուանի մէջ ճիշտ մարդն է ճիշտ տեղին մէջ: Երկրագունդը կը գործէր «սպանդի» տնտեսութեան կամ պատերազմական տնտեսագիտութեան վրայ, քանի որ իրականութեան մէջ այժմ, աւելի քան երբեւէ, ազգերու համաշխարհային ընտանիքը խաղաղ ժամանակի տնտեսագիտութեան կարիք ունի: Որպէս յաջողակ գործարար ձեռնարկատէր՝ իր աշխատանքային պատմութեան տէր, Նախագահ Թրամփ կրնայ կարեւոր դեր ունենալ կայուն խաղաղութեան հաստատման գործին մէջ, որ հիմնուած է խաղաղ ժամանակներու տնտեսագիտութեան վրայ: Թուրքիոյ, Ատրպէյճանի եւ ԴԱԻՇ-ի ահաբեկիչներու՝ Արցախի Հանրապետութեան եւ Հայաստանի դէմ յարձակումի ֆոնին, Թրամփի վարչակազմը կտրականապէս դէմ է որեւէ տեսակ աջակցութիւն տրամադրել Թուրքիոյ: Թրամփի պետքարտուղար Մայք Փօմփէոն քննադատած է Թուրքիոյ հրաձիգութիւնը: Զայրացնելով Նախ. Թրամփին, Թուրքիան որոշ ժամանակէ ի վեր թաքուն կերպով կը փորձէ սխալ բնութագրել ԱՄՆի ներկայ նախագահ Թրամփին, որպէս սոսկ գործարար, որ կը պնդէ, որ Նախագահ Թրամփի կազմակերպութիւնը բազմաթիւ հիւրանոցային անշարժ կալուածներ ունի Ատրպէյճանի եւ Թուրքիոյ մէջ: Բազմաթիւ դիտորդներ կը պնդեն, որ Թուրքիոյ պահուածքը վիրաւորական է ԱՄՆ նախագահութեան հաստատութեան հասցէին: Թրամփի բազմաթիւ դաշնակիցներ կը պնդեն, որ Նախագահ Թրամփ ամեն գնով համառօրէն կը պաշտպանէ ԱՄՆ նախագահութիւնը: Նախագահ Թրամփ ինքնուրոյն հարուստ է, եւ ան կախուած չէ որեւէ կողմէ: Ուրբաթ, Հոկտեմբերի 23-ին, մինչ ԱՄՆ պետքարտուղար Մայքլ Փօմփէոն Վաշինկթընի մէջ կը հիւրընկալէր Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի արտգործնախարարներուն, նախագահ Թրամփը մամուլի ասուլիս կը վարէր: Պատասխանելով լրագրողի այն հարցումին, Ատրպէյճանի եւ Թուրքիոյ յարձակման մասին ընդդէմ Հայաստանի եւ Արցախի Հանրապետութեան, Նախագահ Թրամփ Սպիտակ տան օվալաձեւ գրասենեակէն յստակ ըսաւ. ,Այո, մենք կը խօսինք անոր մասին: Մենք վրայ վրայ կ?աշխատինք Հայաստանի հետ եւ շատ լաւ յարաբերութիւններ ունինք հայերու հետ: Անոնք այնքան նուիրուած են: Անոնք անհաւատալի մարդիկ են, որոնք կ?ապրին Հայաստանի մէջ ... կը տեսնենք, թէ ինչ կ?ըլլայ: (Ատրպէյճանի հետ զինադադարի մասին հարցումի վերաբերեալ)… Կը կարծեմ, որ այդ առումով շատ լաւ առաջընթաց կը գրանցւուի: Հայաստանը… մենք ունենք այս երկրին մէջ ապրող շատ մարդիկ, որոնք եկած են Հայաստանէն, ծագումով Հայեր ... Նրանք հոյակապ մարդիկ են, եւ մենք կը պատրաստւուինք անոնց օգնելու ե: Հետաքրքրական է, որ նոյն օրը ԱՄՆի բանակը անօդաչու թռչող սարքով հարուած կը հասցնէր Ալ-Քաիտայի առաջնորդներու եւ ճիհատիստական այլ խմբաւորումներու դէմ Սորիոյ հիւսիս-արեւմուտքին մէջ՝ Թուրքիոյ սահմանի մօտ: Ասիկա յստակ ազդանշան է այն առումով, որ ԱՄՆ-ը կը համամտի լեսել ՆԱՏՕ-ի անդամ երոպական շարք մը երկիրներու կոչերը, որոնք ԱՄՆ-ին կոչ կ՛ընեն դադրեցնել ամերիկեան աջակցութիւնը Թուրքիոյ: Բացի այդ, ի պատիւ Նախագահ Թրամփի, ներկայիս վարչակազմի ներքոյ է, որ Թուրքիան դուրս է մղուեցաւ ԱՄՆ-ի F-35 կործանիչ ինքնաթիռի ծրագիրէն 2020 թ.-ի սկզբին եւ ամբողջութեամբ դուրս կը հանուի մինչեւ տարեվերջ: Ըստ պաշտպանական աղբիւրներու, ԱՄՆ-ի մէջ գտնուող Թուրքիոյ պատկանող չորս F-35 ինքնաթիռները «չեն հասցուիր թրքական հողեր»: Թուրքիան հետսհետէ յաճախ ճանաչւուի որպէս անվստահելի գործընկեր՝ շահարկելով ինչպէս Ռուսաստանը, այնպէս ալ ԱՄՆ-ը: F-35ի գործընկերները պայմանաւորուած են Թուրքիան դուրս մղելու F-35 ծրագրէն այդ երկիրի որոշման առթիւ որով ան կը ծրագրէր գնել ռուսական S-400 Triumf հակաօդային պաշտպանութեան համակարգը: Շատերը կը կարծեն, որ բոլորովին խելակորոյս նէճօսմանեան սուլթան նախ. Ռեջեփ Թայիփ Էրտօղանը, գաղտնի արձակեց իր Թուրքական ,Գորշ գայլերե ծայրայեղական թուրքական ահաբեկչական կազմակերպութիւնը, որպէսզի ճնշէ նախագահ Թրամփին եւ ընդհանրապէս ամերիկացիներուն? ենթարկվելու իր քմահաճոյքներուն: Ուրբաթ, Հոկտեմբերի 23-ին, Թուրքիոյ մէջ ԱՄՆ դեսպանատունը անվտանգութեան նախազգուշացում տուաւ ԱՄՆ բոլոր քաղաքացիներուն անոնց կոչ ընելով չայցելել Թուրքիա:
Առանձին զարգացումներու գծով՝ ե՛ւ Սէուտական Արաբիան, ե՛ւ Մարօքը յայտարարեցին Թուրքիայի դէմ աննախադեպ բոյկոտ՝ արգելք կենալլով թուրքական արտահանմանդէպի թագաւորութիւն մուտքը: Կոչէն յետոյ թրքական ապրանքներու բոյէօթը սկսեցաւ տարածուիլ: ԱՄՆ արտաքին եւ պաշտպանական քաղաքականութեան հաստատութիւնները պէտք է կեդրոնանան նեոօսմանական Թուրքիոյ զսպման արտաքին քաղաքականութեան յետագայ զարգացման վրայ: Նախագահ Թրամփն ունի բոլոր նախադրեալներըօգնելու այդ քաղաքականութեան գործադրման: Հետեւաբար, կենսական է Նախագահին տալ մանդատը եւս չորս տարուայ համար: Թրամփ կրնայ նպաստել անոր իրականացման: